Hoe word ik financieel onafhankelijk?

Financieel onafhankelijk worden was vroeger gemakkelijker dan vandaag de dag. Het pensioen was goed geregeld, en een extra potje voor later groeide elk jaar met een aantrekkelijke rente. 

Dat is verleden tijd. De pensioenen zijn de laatste jaren flink gekort. Daarnaast schommelt de rente al een paar jaar rond het nulpunt. Vermogen op een spaarrekening groeit daardoor nauwelijks.

Het is dus moeilijker geworden om financieel onafhankelijk te worden, maar zeker niet onmogelijk. In deze ‘financieel onafhankelijk worden’ blog leest u een overzichtelijk stappenplan met praktische tips waarmee ook u financiële vrijheid kunt bereiken.

Wanneer ben ik financieel onafhankelijk?

U bent financieel onafhankelijk wanneer u voldoende geld heeft om zelf te kunnen bepalen wat u doet. U kunt dan stoppen met werken, omdat uw vermogen voldoende inkomen oplevert.

Hoeveel geld u daarvoor nodig heeft, hangt af van uw levensstandaard. Heeft u een bescheiden uitgavenpatroon? Dan hoeft u minder vermogen op te bouwen dan iemand die bijvoorbeeld veel reist. 

De eerste stap is dan ook om uw gewenste uitgavenniveau vast te stellen. Vervolgens stelt u in stap 2 tot en met 4 een beleggingsplan op. Dit beleggingsplan is uw persoonlijke strategie naar een onafhankelijk leven. 

4 stappen om financieel onafhankelijk te worden

Hieronder benoemen we de vier stappen die u bewandelt zodat u ook financieel onafhankelijk kunt worden.

1. Hoeveel geld heb ik nodig?

2. Hoeveel geld moet ik beleggen?

3. Wat is mijn risicoprofiel?

4. Combineer doelvermogen, inleg en risicoprofiel tot een realistisch plan

Het stappenplan lijkt niet zo moeilijk. Dat is gedeeltelijk waar. De stappen die u moet zetten zijn overzichtelijk en niet ingewikkeld. De moeilijkheid zit in de gedisciplineerde uitvoering.

Als u het plan gedisciplineerd uitvoert, zal uw vermogen gestaag groeien. Op een gegeven moment is het vermogen voldoende om te zorgen voor een passief inkomen. Het beleggingsplan helpt u om focus te houden op het doel. Verder is het een kwestie van voldoende tijd en geduld. 

-- Benjamin Franklin: “If you fail to plan, you are planning to fail.” --

Stap 1: Hoeveel geld heb ik nodig

Als u financieel vrij bent, heeft u voldoende vermogen om de rest van uw leven al uw uitgaven te bekostigen. Om te kunnen bepalen hoe hoog dat vermogen moet zijn, stelt u eerst vast hoeveel u per jaar uitgeeft. Veel mensen hebben geen idee hoeveel ze uitgeven. 

Hoe bepaal ik mijn jaarlijkse uitgaven?

De beste manier is om een overzicht te maken van uw jaarlijkse uitgaven. Maak een Excel-berekening en vul per categorie uw uitgaven in. Vergelijk het overzicht met uw bankrekening, zodat u geen kostenposten vergeet.

Ga voor de volledigheid een paar jaar terug, zodat u ook kosten meeneemt die niet elk jaar voorkomen. Denk aan onderhoud aan uw woning of een nieuwe auto. 
Het is niet nodig om alle kosten heel gedetailleerd in te schatten. Prijzen veranderen in de toekomst en ook uw behoeftes. Wees echter wel realistisch; u kunt beter wat ruimer rekenen dan te krap.

Tip: Maak een overzicht van al uw uitgaven.

Als u het totale overzicht hebt opgesteld, kunt u dat dubbelchecken. Dit doet u door uw daadwerkelijke uitgaven (uw jaarlijkse inkomsten minus het bedrag dat u hebt gespaard) te vergelijken met uw geschatte uitgaven. 

Zit er een groot verschil tussen beide bedragen? Controleer dan of u alle uitgaven wel hebt meegenomen. Op het internet zijn verschillende sites die u kunnen helpen bij het opstellen van een dergelijk overzicht. Houd er rekening mee dat uw kosten op termijn afnemen. De kinderen gaan de deur uit en u lost de hypotheek af.

Tip: Als u stopt met werken zijn de kosten waarschijnlijk lager dan vandaag.

Invloed inflatie op uitgaven

Nu u de uitgaven in beeld hebt, bent u er nog niet. Ook met het stijgen van de prijzen moet u rekening houden. Deze stijging van het prijspeil wordt gemeten door het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) en weergegeven in de inflatie. 

De laatste jaren ligt de inflatie in Nederland rond de 1% tot 2%. Op de korte termijn merkt u misschien niet zoveel van de inflatie, maar op lange termijn maakt het een behoorlijk verschil. Volgens het CBS  zijn de prijzen tussen 1999 en 2018 met bijna 44% gestegen.

Benodigd vermogen berekenen

Het vermogen moet voldoende zijn voor het inkomen gedurende de rest van uw leven. Een stelregel is dat u 25 keer uw jaarlijkse uitgaven moet hebben. 

Geeft u jaarlijks €30.000 uit, dan moet u €750.000 opbouwen. Liggen uw uitgaven rond de €50.000, dan stijgt het bedrag naar €1.250.000.

De stelregel gaat ervan uit dat u gaat beleggen. Bij een neutraal risicoprofiel is het verwachte rendement ongeveer 5%. Dit rendement zorgt voor een opbrengst die vergelijkbaar is met de uitgaven. Op die manier houdt u het vermogen min of meer in stand.

Invloed van pensioen, box 1 en box 3

In de praktijk zijn er verschillende factoren die het toch lastig maken om het benodigde bedrag te berekenen. Denk bijvoorbeeld aan uw pensioen. Als u pensioen opbouwt, kunt u daarmee al een deel van uw inkomen verzorgen.

De manier waarop u vermogen opbouwt, bepaalt de belastingdruk. In box-3 betaalt u vermogensrendementsheffing en in een BV vennootschapsbelasting. In een lijfrente zijn de regelingen weer anders.

Voor een precieze berekening kunt u een financieel plan laten opstellen. U kunt ook een veiligheidsmarge inbouwen door te rekenen met 30 keer de uitgaven.

Tip: Zoek bij een ingewikkelde situatie hulp bij een financieel specialist.

Stap 2: Hoeveel geld moet ik beleggen?

Om grote bedragen op te bouwen, is het bijna noodzakelijk om te gaan beleggen. Stel daarom in de volgende stap vast hoeveel geld u kunt beleggen. Hierbij gaat u na hoeveel geld u nu op een beleggingsrekening kunt zetten voor later. En hoeveel u periodiek kunt bijstorten.

Zo snel mogelijk beginnen met beleggen

Vanaf het moment dat u begint met beleggen behaalt u rendement op uw vermogen en groeit het. U kunt daarom beter sneller met een kleiner bedrag beginnen, dan wachten tot u een groter bedrag hebt opgebouwd. Zodra u start , doet u direct waardevolle ervaring op.  

Tip: Begin zo snel mogelijk met beleggen voor later.

Eerste inleg en periodiek beleggen

Uw pad naar financiële onafhankelijkheid begint met een eerste inleg. Leg vervolgens periodiek een extra bedrag in. Door een periodieke storting groeit het vermogen sneller. 

Daarnaast spreidt u zo het instapmoment. Daarmee voorkomt u dat u instapt op het hoogste punt.

Tenslotte roomt u door de periodieke storting het saldo op uw lopende rekening af. Daardoor gaat u verstandiger met uw geld om en geeft u minder uit.

Tip: Stort periodiek geld bij op de beleggingsrekening.

Periodieke storting gelijk inregelen

Bij stap 1 hebben we reeds vastgesteld hoeveel geld u jaarlijks overhoudt. Dit spaarbedrag is gelijk aan uw netto inkomen minus uw uitgaven. U kunt een maandelijkse overboeking van dat bedrag instellen naar de beleggingsrekening. 

Zo hoeft u niet meer na te denken over de maandelijkse storting en is de kans veel groter dat de overboeking daadwerkelijk plaatsvindt. Als u een hogere storting kunt doen, groeit uw vermogen sneller en bent u eerder onafhankelijk. 

Stap 3: Wat is mijn risicoprofiel?

Beleggen is een afweging tussen rendement en risico. Het verwachte rendement is de vergoeding voor het risico dat u bereid bent te nemen. Op de spaarrekening loopt u bijvoorbeeld weinig risico en krijgt u dan ook een laag rendement.

Obligaties zijn verhandelbare leningen met een vaste rente en afloopdatum. Gedurende de looptijd van de obligaties kan de koers variëren. Het risico is iets hoger dan bij de spaarrekening. Het rendement is daarom meestal ook hoger.

Bij aandelen koopt u een stukje van het bedrijf. U profiteert van een winststijging. Maar u deelt ook mee als er een verlies ontstaat. Het risico is een stuk hoger dan bij de spaarrekening of obligaties. Daar staat een hoger verwacht rendement tegenover.

Wij focussen in onze portefeuilles op aandelen en obligaties. Een hoger rendement komt niet vanzelf. U moet dan vooral in aandelen investeren en het hogere risico accepteren.

Tip: Wees bereid om risico te nemen.

Risico verlagen door spreiding

Door het vermogen gespreid te beleggen, kunt u het risico verlagen. Als u  in één bedrijf belegt, bent u volledig afhankelijk van dat ene bedrijf. U loopt het risico om al uw geld kwijt te raken. 

Beleg liever in meerdere bedrijven gespreid over verschillende sectoren en regio’s. Dan kunt u nooit al uw geld verliezen.

Wij beleggen wereldwijd in meer dan 5.000 verschillende bedrijven. Het negatieve rendement van aandelen die teleurstellen wordt gecompenseerd door aandelen die juist beter presteren. Daardoor hebben we minder uitschieters en is het rendement stabieler. Om het vermogen op lange termijn te laten groeien is stabiliteit in het rendement belangrijk.

Tip: Zorg voor een goede spreiding van de beleggingsportefeuille.

Wat is een risicoprofiel?

Professionele beleggers spreiden in een beleggingsportefeuille over obligaties en aandelen. In periodes dat aandelen goed presteren blijven obligaties meestal wat achter. Dit werkt ook andersom. Als aandelen minder waard worden, stijgen de obligatiekoersen.

Het spreiden over meerdere beleggingscategorieën zorgt voor stabiliteit in het rendement. Om onderscheid te maken tussen verschillende portefeuilles worden risicoprofielen gebruikt. In onderstaande tabel ziet u een aantal veel gebruikte risicoprofielen. De verdeling over aandelen en obligaties is aangegeven en het verwachte rendement voor de kosten.

Let op, de waarde van uw belegging kan fluctueren. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.

Welk risico kan ik lopen?

Het bepalen van het risicoprofiel begint met de vraag welk risico u kunt veroorloven. Als u het vermogen gedurende lange tijd niet nodig hebt, kunt u beleggen met een offensiever risicoprofiel. Het vermogen heeft dan namelijk de tijd om te herstellen van een flinke koersdaling, mocht dat het geval zijn.

Als u eenmaal bent gestopt met werken en leeft van uw geld, dan mag het niet meer sterk dalen. Een grote koersdaling, in combinatie met een jaarlijkse onttrekking om van te leven, leidt tot een sterke daling van het vermogen. Daardoor kan het onmogelijk worden om de jaarlijkse uitgaven op lange termijn te blijven onttrekken. Dat wilt u koste wat het kost voorkomen.

Een lange looptijd van de beleggingen helpt op meerdere manieren met vermogensgroei. Ten eerste kunt u meer risico lopen waardoor het verwachte rendement stijgt. Daarnaast kan het vermogen gedurende meerdere jaren groeien. Daarbij speelt het zogenaamde rente-op-rente effect.

Tip: Een lange beleggingshorizon is het belangrijkste voor de groei van uw vermogen.

Welk risico wil ik lopen?

Vervolgens moet u de vraag beantwoorden hoeveel risico u wilt lopen. Het kan zijn dat u een lange beleggingshorizon hebt en dus veel risico kunt lopen, maar dat helemaal niet wilt.

Ligt u ‘s nachts wakker van grote koersschommelingen? Dan is de kans groot dat u bij een grote daling stopt met beleggen. Dan verkoopt u de beleggingen met verlies. 

U kunt dan beter met minder risico beleggen en accepteren dat het iets langer duurt om het benodigde bedrag op te bouwen.De mentale risicohouding is per persoon verschillend. U moet die ervaren of vaststellen in overleg met een adviseur.

Stap 4: Combineer doelvermogen, inleg en risicoprofiel tot een realistisch beleggingsplan

Nu is het tijd om de onderdelen samen te voegen tot een beleggingsplan. In stap 1 heeft u bepaald hoeveel geld u nodig heeft. Uit stap 2 weet u hoeveel geld u kunt beleggen en bij stap 3 heeft u het risicoprofiel met het verwachte rendement vastgesteld. Met deze drie componenten kunt u eenvoudig berekenen op welke leeftijd u financieel onafhankelijk bent. 

Is het beleggingsplan realistisch?

Het opstellen van een beleggingsplan is één ding. Het succes hangt af van de uitvoering in de praktijk. Daarom moet u een realistisch plan opstellen.

Kies voor een realistisch rendement en houd een periodieke storting aan waarbij u nog voldoende overhoudt om leuk te leven. Het heeft geen nut om de lat te hoog te leggen. Zoals eerder gezegd is het vooral belangrijk om het vol te houden. Stel daarom het plan bij tot u zich er goed bij voelt. 

Tip: Streef naar een realistisch plan, mensen die het onderste uit de kan willen…

Leeftijd financieel onafhankelijk

Misschien vindt u de leeftijd waarop u niet meer afhankelijk bent te hoog. De meesten zullen streven naar een jaar of 60. Ze vinden het te laat als ze pas na hun 70ste kunnen stoppen met werken. U kunt uw pad versnellen door minder uit te geven, meer te storten of meer risico te nemen in de beleggingen (binnen de bandbreedte natuurlijk). 

Vervolgstappen

Met een duidelijk plan bent u klaar om te gaan beleggen. Daarbij heeft u verschillende mogelijkheden: gaat u zelf beleggen, of kiest u voor uitbesteden aan een vermogensbeheerder? 

Wij zijn u natuurlijk graag van dienst! Bent u benieuwd wat wij voor u kunnen betekenen? Vraag dan hier vrijblijvend en kosteloos onze informatiebrochure aan.

Beleggingsplan periodiek bijstellen

Het beleggingsplan biedt een goede basis om te starten met beleggen. We weten echter nu al dat de praktijk gaat afwijken van het plan. Het rendement kan hoger of lager uitvallen dan verwacht, misschien kunt u meer sparen of heeft u toch hogere uitgaven.

Kies een vast moment waarop u kijkt of de uitgangspunten nog kloppen en pas het aan indien nodig. Dit kunt u bijvoorbeeld jaarlijks doen. Het risicoprofiel verdient daarbij speciale aandacht. Naarmate de tijd verstrijkt wordt de beleggingshorizon korter en is het verstandig het risicoprofiel te verlagen. 

Voorbeeld beleggingsplan

Om u op gang te helpen vindt u hieronder een voorbeeld beleggingsplan. Wellicht geeft het u inspiratie om meteen aan de slag te gaan.

Benodigd vermogen

Klaas is 42 jaar oud en heeft jaarlijks een inkomen van €46.000. Hij woont samen met Anna die €18.000 verdient. Ze kunnen maandelijks € 1.250 sparen en geven dus ongeveer €49.000 per jaar uit.

Ze hebben nu nog kinderen thuis wonen en zijn maandelijks geld kwijt aan de hypotheek. Als de kinderen de deur uit zijn en de hypotheek is afgelost, kunnen de uitgaven dalen naar € 40.000.

Klaas is al jaren ondernemer en heeft geen noemenswaardig pensioen opgebouwd. Het vermogen moet later zorgen voor het inkomen. Volgens de stelregel van 25 keer de uitgaven, moeten Klaas en Anna dus een bedrag van €1.000.000 opbouwen.

Stortingen

Klaas en Anna beleggen al een paar jaar en hebben een beleggingsportefeuille van €135.000 opgebouwd. De aankomende jaren kunnen zij €15.000 per jaar extra beleggen. 

Als Klaas 50 jaar wordt, verwachten ze dat het spaaroverschot stijgt naar €24.000 per jaar. Dit komt neer op €2.000 per maand. 

Risicoprofiel

Omdat Klaas en Anna het geld in de beleggingen niet nodig hebben, kunnen ze beleggen met een zeer offensief profiel. Ze accepteren de grote koersschommelingen, omdat ze erop vertrouwen dat de koersen altijd weer herstellen en op lange termijn groeien. Ze gaan uit van een verwacht rendement na kosten van 6%.  

Conclusie

Op basis van bovenstaande uitgangspunten hebben Klaas en Anna over 17 jaar hun doel bereikt. Dan is Klaas 59 jaar. 

In het stuk hebben we geschreven over de invloed van inflatie. De uitgaven stijgen ongeveer 40% in de aankomende 20 jaar. Als de uitgaven daarop worden aangepast duurt het 4 jaar langer; dus tot 63 jaar. Klaas en Anna vinden dit een prima plan!

Tips om financieel onafhankelijk te worden

1. Maak een overzicht van al uw uitgaven.  
2. Als u stopt met werken zijn de kosten waarschijnlijk lager dan vandaag.
3. Zoek bij een ingewikkelde situatie hulp bij een financieel specialist.
4. Begin zo snel mogelijk met beleggen voor later.
5. Stort periodiek geld bij op de beleggingsrekening.
6. Wees bereid om risico te nemen.
7. Zorg voor een goede spreiding van de beleggingsportefeuille.
8. Een lange beleggingshorizon is het belangrijkste voor de groei van uw vermogen.
9. Streef naar een realistisch plan, mensen die het onderste uit de kan willen…